غسل
«غسل» در لغت به معناى شستن چیزى براى از بین بردن چرک آن است و در اصطلاح فقه عبارت است از:
«شستن تمام بدن، به قصد قربت و اطاعت از فرمان الهى».
«وَ إِنْ کُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا »؛مائده /6. ؛ «هنگامى که جنب شدید، خود را بشویید (غسل دهید )».
غسل دو نوع است: غسل واجب و غسل مستحبى
غسلهاى واجب عبارت است از:
غسل جنابت، حیض، نفاس، استحاضه، مس میت، غسل میت و غسلى که به واسطه نذر و قسم و مانند آن
واجب مىشود
تعداد غسلهاى مستحبى فراوان است که در کتابهاى مفصل از آنها نام برده شده است
در میان غسلهاى واجب مهمترین آنها غسل جنابت است. اصل غسل جنابت به تنهایى واجب نیست ؛
بلکه براى انجام برخى کارها (مانند نماز، مس قرآن و... ) به دستور شرع واجب شده است و انجام دادن این
گونه اعمال بدون غسل، گناه است ؛ بلکه در برخى موارد عمل باطل خواهد بود
غسل جنابت داراى دو فایده و فلسفه مهم است:(1)
1) طبق تحقیقات دانشمندان، در بدن انسان دو سلسله اعصاب نباتى وجود دارد که تمام فعالیتهاى بدن را
کنترل مىکند: اعصاب سمپاتیک و اعصاب پاراسمپاتیک. این دو رشته اعصاب در سراسر بدن انسان گسترده
است. وظیفه اعصاب سمپاتیک، تند کردن و وظیفه اعصاب پاراسمپاتیک، کند کردن فعالیت دستگاههاى مختلف
بدن است. گاهى جریانهایى در بدن رخ مىدهد که این تعادل را به هم مىزند ؛ از جمله آنها حالت ارگاسم
(اوج لذت جنسى ) است که معمولاً مقارن خروج منى صورت مىگیرد. از امورى که مىتواند اعصاب سمپاتیک
را به کار وا دارد و تعادل از دست رفته را تأمین کند، تماس آب با بدن است و از آنجا که تأثیر ارگاسم روى تمام
اعضاى بدن به طور محسوس دیده مىشود، دستور داده شده که بعد از آمیزش جنسى یا خروج منى، تمام
بدن با آب شسته شود
2) غسل جنابت یک دستور اسلامى براى پاک نگه داشتن بدن و رعایت بهداشت، در طول زندگى است.
همواره عدهاى از نظافت خود غافل مىشوند ؛ولى این حکم اسلامى آنان راوادارمىکندکه درفاصلههاى
مختلف خودراشست وشودهندوبدن راپاک نگه دارند.البته موارد یاد شده،تنهابه عنوان حکمت وفلسفه غسل به
شمارمىآیدوبه هیچ وجه ملاک اصلى وجوب غسل نیست؛چه اینکه غسل یک واجب تعبدى است و نیاز به قصد
قربت دارد. از این رو کسى که تازه بدن خود را شسته ؛ ولى از او منى خارج شده است، باز باید غسل را
انجام دهد
1) تفسیر نمونه، ج 4، ص 294.
